/fot. fb.com/teatr.polski.warszawa/

Pierwsze zetknięcie ze sceną jest dość nieoczywiste. Surowość scenografii niesie z sobą jakieś dziwne uczucie niepokoju. Jakby coś niedobrego zaraz miało się wydarzyć. A przecież to miejsce swoim wyglądem przypominam zimne wnętrze niejednej galerii sztuki, więc na co złego tutal liczyć? Ale to z tym dziwnym uczuciem poznamy Kaliksta Bałandaszka (Tomasz Drabek) i jego partnerkę/dziewczynę/towarzyszkę życia – co kto woli – Spike Tremendose (Hanna Skarga). On miłośnik i koneser sztuki, ona aktorka. Na początek ich rozmowa jest dość trywialna, bo ileż można słuchać miłosnych pretensji. A Spika nie odpuszcza, bo przecież jej ukochany zamiast poświęcać czas jej, woli oddawać się życiu artystycznemu. Nie trzeba się nawet zbytnio wysilać, żeby dostrzec komu na czym najbardziej zależy, zwłaszcza patrząc na aktorską grę, dlatego też początek tego spektaklu wydaje się nieco mdły. Wszystko jednak zmienia się kiedy na scenę wkracza Marianna Splendorek (Dorota Bzdyla), służąca w domu Bałandaszka. Jest nieco inna niż przedstawiona wyżej dwójka. Jej ruch jest zautomatyzowany, ma określoną sekwencję. To w jaki sposób Dorota Bzdyl wcieli się w swoją postać wzbudzi moje uznanie. Bo nawet w najprostszych gestach pokazuje jak bardzo zmechanizowane jest jej ciało. To ona zapowie przyjście Onych. Kim są? Po co przybędą?

Na odpowiedzi nie będzie trzeba długo czekać, bo oto na scenie pojawią się – Oni (Antoni Ostrouch, Bartosz Włodarczyk, Katarzyna Strączek, Tomasz Błasiak, Kaja Kozłowska, Adam Cywka) – ludzie z przyszłości, z ulepszonymi ciałami, z konkretnym planem na zagładę ludzkości. Opętani przez nowe technologie. Głęboko wierzą, że to dzięki nim będą mieć władzę absolutną. Dlatego swoje rządy rozpoczną od likwidacji sztuki, życia artystycznego, samych artystów. Wykorzystają przy tym umiejętności manipulacyjne i sztukę poważną zastąpią komedią. Bo przecież lepiej ludzi „bawić” niż uczyć. Są źli do szpiku kości. Ciężko dopatrzyć się u nich jakichkolwiek emocji. Twardzi i bezwzględni. Na ich tle zdecydowanie wyróżnia się Adam Cywka, która po raz kolejny zaskakuje swoją rolą. Tworzy postać wielowymiarową, którą można stopniowo odkrywać. Jest dokładnie taki jak wszyscy z jego grupy, ale wyróżnia się na ich tle uczuciem, które potrafi okazać. Jego miłość do Spike, to nie wątpliwie rysa na Onych. Ale oprócz tego gra Onych idealnie wpisuje się w konwencję sztuki jaką narzuca reżyser, Piotr Ratajczak. Łączy Witkacego ze współczesnością i ten jego głos jest niezwykle głośny i wyraźny. Skupia się całkowicie na pokazaniu w jaki sposób władza dąży do ubezwłasnowolnienia innych, jak człowiek podatny jest na działania rządu i gdzie uderzyć, aby zniszczyć społeczeństwo. Do naszej codzienności idealnie możemy dopasować to nowe spojrzenie na Witkacego. I podoba mi się ten powiew świeżości, gra światłem, zimna scenografia i w końcu to podkreślenie, że ten spektakl jest niezwykle uniwersalny.

To co wynoszę ze spektaklu Oni z łatwością dopasowuję do obecnych czasów i wszystkich dziejących się wydarzeń, ale zdaję sobie też sprawę z tego, że za jakiś czas to co właśnie obejrzałam będzie niczym zła przepowiednia. Albo w przyszłości ktoś obejrzy to dzieło i będzie czuł się dokładnie tak samo jak ja kiedy siedziałam na widowni. Dlatego uważam to za swego rodzaju pieśń przyszłości, która może się ziścić nawet szybciej niż sami byśmy tego chcieli.